علائم ماکولار

ماکولا ناحیه ‌ای کوچک در مرکز شبکیه چشم است که مسئول دید واضح و مستقیم ما می ‌باشد. بیماری ‌های ماکولا می‌ توانند بر روی این ناحیه تأثیر گذاشته و باعث تاری دید، اختلال در تشخیص رنگ‌ ها و حتی کوری شوند. علائم اولیه بیماری ماکولا اغلب نامحسوس هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

موج ‌دار دیدن خطوط مستقیم: یکی از شایع ‌ترین علائم اولیه ماکولا، مشاهده خطوط مستقیم به صورت موج ‌دار یا کج و معوج است. این علامت به ویژه هنگام نگاه کردن به اشیاء با خطوط صاف مانند چارچوب در یا کاشی‌ های دیوار بیشتر قابل توجه است.

تاری دید: تاری دید می ‌تواند به تدریج و یا ناگهانی رخ دهد و معمولاً در مرکز دید بیشتر است. این علامت ممکن است در خواندن، رانندگی و تشخیص چهره ‌ افراد اختلال ایجاد کند.

لکه کور در مرکز دید: در برخی موارد، بیماری ‌های ماکولا می ‌توانند باعث ایجاد یک لکه ‌ کور در مرکز دید شوند. این لکه ‌ کور می ‌تواند کوچک و یا بزرگ باشد و با گذشت زمان تغییر کند.

تغییر در درک رنگ ‌ها: بیماری ماکولا می ‌تواند باعث شود که رنگ ‌ها کم ‌ رنگ ‌تر و یا تیره ‌تر از حد معمول به نظر برسند. همچنین ممکن است در تشخیص برخی رنگ ‌ها مانند قرمز و سبز دچار مشکل شوید.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بسیار مهم است که در اسرع وقت به چشم ‌ پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان به ‌ موقع می ‌تواند به جلوگیری از پیشرفت بیماری و حفظ بینایی شما کمک کند.

آشنایی با ماکولار

ماکولا ناحیه ‌ای کوچک و حساس در مرکز شبکیه چشم است که مسئول دید واضح و مستقیم ما می ‌باشد. این ناحیه به ما اجازه می ‌دهد جزئیات ریز اشیاء را ببینیم، رنگ ‌ها را تشخیص دهیم و کارهایی مانند خواندن، نوشتن و رانندگی را انجام دهیم.

ساختار ماکولا شامل سلول ‌های مخروطی فراوانی است که به نور حساس هستند و به ما کمک می ‌کنند رنگ ‌ها و جزئیات را به وضوح ببینیم. در مرکز ماکولا، ناحیه ‌ای به نام “فووه آ” وجود دارد که دارای بیشترین تراکم سلول ‌های مخروطی است و مسئول شارپ ‌ترین دید ما می ‌باشد.

بیماری ‌های ماکولا می ‌توانند بر روی این ناحیه تأثیر گذاشته و باعث تاری دید، اختلال در تشخیص رنگ ‌ها و حتی کوری شوند. دو نوع اصلی بیماری ماکولا عبارتند از:

دژنراسیون ماکولا مربوط به سن (AMD): شایع ‌ترین نوع بیماری ماکولا است که معمولاً افراد بالای ۵۰ سال را درگیر می ‌کند. این بیماری باعث از بین رفتن تدریجی سلول ‌های ماکولا و تاری دید مرکزی می ‌شود.

ادم ماکولا: به معنی تورم ماکولا است که می ‌تواند ناشی از بیماری ‌هایی مانند دیابت و فشار خون بالا باشد. ادم ماکولا باعث تاری دید و اختلال در تشخیص رنگ ‌ها می ‌شود.

علل ماکولار

بیماری ‌های ماکولا می ‌توانند علل مختلفی داشته باشند. برخی از مهم ‌ترین علل این بیماری ‌ها عبارتند از:

سن: افزایش سن یکی از مهم ‌ترین عوامل خطر برای ابتلا به دژنراسیون ماکولا مربوط به سن (AMD) است.

ژنتیک: سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری ‌های ماکولا می ‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری ‌ها را افزایش دهد.

سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می ‌تواند خطر ابتلا به AMD را تا سه برابر افزایش دهد.

چاقی: چاقی نیز می ‌تواند خطر ابتلا به AMD را افزایش دهد.

فشار خون بالا: فشار خون بالا می ‌تواند باعث آسیب به رگ ‌های خونی شبکیه و ادم ماکولا شود.

دیابت: دیابت می ‌تواند باعث آسیب به رگ ‌های خونی شبکیه و ادم ماکولا شود.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید بدون استفاده از عینک آفتابی می ‌تواند خطر ابتلا به AMD را افزایش دهد.

برخی داروها: مصرف برخی داروها مانند کلروکین و هیدروکسی ‌کلروکین می ‌تواند خطر ابتلا به ماکولوپاتی را افزایش دهد.

درمان ماکولار

درمان بیماری ‌های ماکولا بستگی به نوع و شدت بیماری دارد. برخی از روش ‌های درمانی مورد استفاده عبارتند از:

داروها: داروهایی مانند آنتی ‌ VEGF می ‌توانند به کاهش تورم ماکولا و جلوگیری از رشد رگ ‌های خونی غیر طبیعی کمک کنند. این داروها معمولاً به صورت تزریق به داخل چشم تجویز می ‌شوند.

لیزر درمانی: لیزر درمانی می ‌تواند برای تخریب رگ ‌های خونی غیر طبیعی در شبکیه و کاهش تورم ماکولا مورد استفاده قرار گیرد.

فتودینامیک تراپی: در این روش درمانی، یک داروی حساس به نور به بیمار تزریق می ‌شود و سپس با استفاده از لیزر، رگ ‌های خونی غیر طبیعی در شبکیه تخریب می ‌شوند.

جراحی: در برخی موارد، ممکن است برای درمان بیماری ‌های ماکولا نیاز به جراحی باشد. به عنوان مثال، در موارد شدید ادم ماکولا، ممکن است جراحی برای برداشتن مایع زیر شبکیه انجام شود.

عوارض ماکولار

بیماری ‌های ماکولا می ‌توانند عوارض جدی برای بینایی ایجاد کنند. برخی از مهم ‌ترین عوارض این بیماری ‌ها عبارتند از:

کاهش دید مرکزی: کاهش دید مرکزی یکی از شایع ‌ترین عوارض بیماری ‌های ماکولا است. این عارضه می ‌تواند در انجام کارهای روزمره مانند خواندن، رانندگی و تشخیص چهره ‌ افراد اختلال ایجاد کند.

اختلال در تشخیص رنگ ‌ها: بیماری ماکولا می ‌تواند باعث شود که رنگ ‌ها کم ‌ رنگ ‌تر و یا تیره ‌تر از حد معمول به نظر برسند. همچنین ممکن است در تشخیص برخی رنگ ‌ها مانند قرمز و سبز دچار مشکل شوید.

کوری: در موارد شدید بیماری ماکولا، ممکن است کوری رخ دهد.

درمان خانگی ماکولار

اگرچه درمان قطعی برای بیماری ‌های ماکولا وجود ندارد، اما برخی از روش ‌های خانگی می ‌توانند به کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کنند. برخی از مهم ‌ترین روش ‌های خانگی عبارتند از:

رژیم غذایی سالم: مصرف میوه ‌ها و سبزیجات تازه، به ویژه آن ‌هایی که سرشار از آنتی ‌ اکسیدان هستند، می ‌تواند به حفظ سلامت چشم ‌ها کمک کند. همچنین مصرف ماهی ‌های چرب مانند سالمون و تن که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند، برای سلامت چشم ‌ها مفید است.

ترک سیگار: سیگار کشیدن می ‌تواند خطر ابتلا به AMD را افزایش دهد. ترک سیگار می ‌تواند به کاهش این خطر کمک کند.

کنترل فشار خون و دیابت: کنترل فشار خون و دیابت می ‌تواند به جلوگیری از آسیب به رگ ‌های خونی شبکیه و ادم ماکولا کمک کند.

استفاده از عینک آفتابی: استفاده از عینک آفتابی می ‌تواند از چشم ‌ها در برابر اشعه ‌های مضر خورشید محافظت کند.

ورزش منظم: ورزش منظم می ‌تواند به بهبود گردش خون در بدن و چشم ‌ها کمک کند.

تشخیص ماکولار

تشخیص بیماری ‌های ماکولا با انجام معاینات چشم توسط چشم ‌ پزشک انجام می ‌شود. برخی از مهم ‌ترین معاینات مورد استفاده عبارتند از:

معاینه با افتالموسکوپ: چشم ‌ پزشک با استفاده از افتالموسکوپ می ‌تواند داخل چشم و شبکیه را معاینه کند.

تست دید مرکزی: این تست برای ارزیابی دید مرکزی مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

آنژیوگرافی با فلورسئین: در این روش، یک ماده ‌ رنگی به داخل رگ تزریق می ‌شود و سپس با استفاده از دوربین خاصی، تصاویری از رگ ‌های خونی شبکیه گرفته می ‌شود.

توموگرافی انسجام نوری (OCT): این روش تصویربرداری می ‌تواند تصاویر مقطعی با وضوح بالا از شبکیه تهیه کند.

راههای پیشگیری از ماکولار

اگرچه نمی ‌توان به طور کامل از ابتلا به بیماری ‌های ماکولا جلوگیری کرد، اما با رعایت برخی نکات می ‌توان خطر ابتلا به این بیماری ‌ها را کاهش داد. برخی از مهم ‌ترین راه ‌های پیشگیری عبارتند از:

رژیم غذایی سالم: مصرف میوه ‌ها و سبزیجات تازه، به ویژه آن ‌هایی که سرشار از آنتی ‌ اکسیدان هستند، می ‌تواند به حفظ سلامت چشم ‌ها کمک کند. همچنین مصرف ماهی ‌های چرب مانند سالمون و تن که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند، برای سلامت چشم ‌ها مفید است.

ترک سیگار: سیگار کشیدن می ‌تواند خطر ابتلا به AMD را افزایش دهد. ترک سیگار می ‌تواند به کاهش این خطر کمک کند.

کنترل فشار خون و دیابت: کنترل فشار خون و دیابت می ‌تواند به جلوگیری از آسیب به رگ ‌های خونی شبکیه و ادم ماکولا کمک کند.

استفاده از عینک آفتابی: استفاده از عینک آفتابی می ‌تواند از چشم ‌ها در برابر اشعه ‌های مضر خورشید محافظت کند.

معاینات چشم منظم: معاینات چشم منظم می ‌تواند به تشخیص به ‌ موقع بیماری ‌های ماکولا و درمان آن ‌ها کمک کند. افراد بالای ۵۰ سال باید حداقل سالی یک بار معاینه چشم انجام دهند.