عوارض تشنج

عوارض تشنج + تشخیص و راههای پیشگیری و درمان آن در سایت پرشین زی . امیدواریم که این مطلب مورد توجه شما قرار گیرد.

تشنج یک اختلال گذرا در فعالیت الکتریکی مغز است که باعث ایجاد علائمی مانند حرکات غیرارادی بدن، تغییر در هوشیاری و گاهی از دست دادن هوشیاری می‌شود. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که گروهی از سلول‌های عصبی مغز به طور ناگهانی و غیرطبیعی شروع به تخلیه الکتریکی می‌کنند. این تخلیه الکتریکی غیرطبیعی می‌تواند بر بخش‌های مختلف مغز تأثیر بگذارد و منجر به بروز علائم مختلفی شود. تشنج می‌تواند در هر سنی رخ دهد و دلایل مختلفی مانند صرع، آسیب به سر، عفونت، تب بالا و … می‌تواند داشته باشد.

عوارض تشنج

تشنج می‌تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد که شدت آنها به نوع تشنج، مدت زمان آن و قسمت آسیب دیده مغز بستگی دارد. برخی از عوارض شایع تشنج عبارتند از:

آسیب فیزیکی: در طول تشنج، فرد ممکن است به زمین بیفتد و دچار آسیب‌هایی مانند شکستگی استخوان، ضربه به سر و یا جراحت در سایر نقاط بدن شود.

اختلال در تنفس: در برخی موارد، تشنج می‌تواند باعث توقف تنفس یا اختلال در آن شود که می‌تواند منجر به کمبود اکسیژن در مغز و آسیب مغزی شود.

آسیب مغزی: تشنج‌های طولانی مدت یا مکرر می‌توانند به سلول‌های مغزی آسیب برسانند و منجر به مشکلات شناختی، حافظه و یادگیری شوند.

مشکلات روحی و روانی: تجربه تشنج می‌تواند باعث ایجاد اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس در فرد شود.

مرگ ناگهانی: در موارد نادر، تشنج می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی شود که به آن SUDEP (Sudden Unexpected Death in Epilepsy) می‌گویند.

علائم تشنج

علائم تشنج بسیار متنوع هستند و به ناحیه‌ای از مغز که تحت تأثیر قرار گرفته است بستگی دارند. برخی از علائم شایع تشنج عبارتند از:

حرکات غیر ارادی بدن: مانند لرزش، تکان خوردن، سفت شدن عضلات و حرکات ناگهانی و غیرقابل کنترل اندام‌ها

تغییر در هوشیاری: مانند گیجی، حواس پرتی، عدم پاسخگویی و از دست دادن هوشیاری

تغییرات حسی: مانند دیدن نورهای چشمک زن، شنیدن صداهای عجیب، احساس بوی نامطبوع و احساس سوزن سوزن شدن در بدن

تغییرات خلقی و رفتاری: مانند ترس، اضطراب، عصبانیت، خنده یا گریه ناگهانی

اختلال در عملکردهای خودمختار: مانند تغییر در ضربان قلب، تنفس، فشار خون، تعریق و گشاد شدن مردمک چشم

درمان تشنج

درمان تشنج به علت زمینه‌ای آن، نوع تشنج و شدت علائم بستگی دارد. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:

داروهای ضد تشنج: این داروها به کنترل فعالیت الکتریکی مغز کمک می‌کنند و از بروز تشنج جلوگیری می‌کنند.

جراحی: در برخی موارد، جراحی برای برداشتن قسمت آسیب دیده مغز یا قطع ارتباط بین سلول‌های عصبی انجام می‌شود.

تحریک عصب واگ: در این روش، یک دستگاه کوچک در زیر پوست قفسه سینه قرار داده می‌شود که با ارسال پالس‌های الکتریکی به عصب واگ، به کنترل تشنج کمک می‌کند.

رژیم غذایی کتوژنیک: این رژیم غذایی با مصرف چربی بالا و کربوهیدرات کم، می‌تواند به کنترل تشنج در برخی افراد کمک کند.

علت تشنج

تشنج می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. برخی از علل شایع تشنج عبارتند از:

صرع: صرع یک اختلال مزمن مغزی است که با تشنج‌های مکرر مشخص می‌شود.

آسیب به سر: ضربه به سر می‌تواند باعث آسیب به مغز و ایجاد تشنج شود.

عفونت: عفونت‌هایی مانند مننژیت و آنسفالیت می‌توانند باعث التهاب مغز و تشنج شوند.

تب بالا: تب بالا به خصوص در کودکان می‌تواند باعث تشنج شود که به آن تشنج تب‌دار می‌گویند.

اختلالات متابولیک: اختلالات متابولیک مانند هیپوگلیسمی (قند خون پایین) و هیپوناترمی (سدیم پایین خون) می‌توانند باعث تشنج شوند.

مصرف مواد مخدر و الکل: مصرف برخی از مواد مخدر و الکل می‌تواند باعث تشنج شود.

ترک مواد مخدر و الکل: ترک ناگهانی برخی از مواد مخدر و الکل نیز می‌تواند باعث تشنج شود.

سکته مغزی: سکته مغزی می‌تواند باعث آسیب به مغز و ایجاد تشنج شود.

تومور مغزی: تومورهای مغزی می‌توانند باعث فشار بر بافت مغز و ایجاد تشنج شوند.

درمان خانگی تشنج

در صورتی که فردی دچار تشنج شد، می‌توانید با انجام اقدامات زیر به او کمک کنید:

فرد را به پهلو بخوابانید: این کار به جلوگیری از خفگی در اثر بلعیدن زبان یا استفراغ کمک می‌کند.

اطراف فرد را از اشیاء خطرناک خالی کنید: این کار به جلوگیری از آسیب دیدن فرد در طول تشنج کمک می‌کند.

چیزی در دهان فرد قرار ندهید: قرار دادن چیزی در دهان فرد در طول تشنج می‌تواند باعث خفگی یا آسیب به دندان‌ها شود.

لباس‌های تنگ فرد را شل کنید: این کار به راحت‌تر شدن تنفس فرد کمک می‌کند.

زمان تشنج را ثبت کنید: ثبت زمان شروع و پایان تشنج به پزشک در تشخیص علت تشنج کمک می‌کند.

پس از پایان تشنج، فرد را به آرامی به پهلو بچرخانید: این کار به جلوگیری از خفگی در اثر بلعیدن زبان یا استفراغ کمک می‌کند.

در صورت طولانی شدن تشنج (بیش از ۵ دقیقه) یا تکرار آن، با اورژانس تماس بگیرید.

توجه: درمان خانگی به معنای جایگزینی درمان پزشکی نیست. در صورت بروز تشنج، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص تشنج

تشخیص تشنج با بررسی علائم، سابقه پزشکی فرد و انجام آزمایش‌های مختلف انجام می‌شود. برخی از آزمایش‌های مورد استفاده برای تشخیص تشنج عبارتند از:

نوار مغز (EEG): این آزمایش فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می‌کند و به تشخیص نوع تشنج و محل آن در مغز کمک می‌کند.

تصویربرداری از مغز: مانند سی تی اسکن و ام آر آی، برای بررسی ساختار مغز و شناسایی علل احتمالی تشنج مانند تومور یا سکته مغزی استفاده می‌شود.

آزمایش خون: برای بررسی عفونت، اختلالات متابولیک و سایر علل احتمالی تشنج استفاده می‌شود.

راههای پیشگیری از تشنج

در برخی موارد، می‌توان با انجام اقدامات زیر از بروز تشنج جلوگیری کرد:

مصرف منظم داروهای ضد تشنج: در افرادی که سابقه تشنج دارند، مصرف منظم داروهای ضد تشنج به پیشگیری از بروز تشنج کمک می‌کند.

اجتناب از محرک‌های تشنج: محرک‌های تشنج در افراد مختلف متفاوت است و می‌تواند شامل استرس، کمبود خواب، مصرف الکل، مصرف برخی از داروها و … باشد.

کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: کنترل بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا و عفونت‌ها می‌تواند به پیشگیری از بروز تشنج کمک کند.

رژیم غذایی سالم و ورزش منظم: داشتن یک سبک زندگی سالم می‌تواند به بهبود سلامت عمومی بدن و کاهش خطر بروز تشنج کمک کند.

استفاده از کلاه ایمنی در هنگام فعالیت‌های ورزشی و رانندگی: استفاده از کلاه ایمنی به پیشگیری از آسیب به سر و تشنج ناشی از آن کمک می‌کند.